مهندسی تخریب چیست؟
مهندسی تخریب به دانشی گفته می شود که در آن، عملیات مورد نیاز جهت خراب کردن انواع سازه ها صورت می گیرد. در این فرایند می بایست برنامه ریزی و نظارت درستی صورت بگیرد و ایمنی کارکنان و سازه های اطراف آن کاملا حفظ گردد. این دانش به طور کلی طی روند تخریب آموزش داده می شود.
ممکن است پس از شنیدن عبارت مهندسی تخریب، تنها تصور شود که تخریب ساختمان ها و سازه های گوناگون در پروسه و فرآیند انفجار خلاصه می شود. اما این پروسه بسیار وسیع و گسترده بوده و تنها به انفجار سازه ختم نمی شود. با انفجار یک سازه می توان ساختمان را به طور کل نابود ساخت اما روند تخریب سازه ها در مهندسی تخریب مسئله ای بسیار گسترده تر و مهم تر می باشد.
پروسه تخریب سازه از اهمیت بالایی برخوردار است و حجم و طبقات سازه می تواند در روند این عملیات اثر گذار باشد. برای مثال در صورتی که هدف تخریب، یک ساختمان یک طبقه باشد، امکان تخریب آن بسیار راحت تر از یک ساختمان پنج طبقه است. برای تخریب یک ساختمان پنج طبقه یا بیشتر، نیاز به مهارت و تجهیزات خاصی بوده و هر چه کار دشوار تر باشد نیاز به نیرو های متخصص و ماهر بیشتری است. این موضوع در سازه ها با طبقات بیشتر اهمیت بیشتری پیدا می کند. در حقیقت در این نوع سازه ها می توان به اهمیت علم مهندسی تخریب پی برد.
تخریب ساختمان با مواد منفجره
با استفاده از مواد منفجره می توان یک روش کارآمد و مناسب را جهت تخریب انواع سازه های بزرگ به کار برد. پیش از تصمیم جهت انتخاب این روش نیز می بایست زمان زیادی گذاشته و اطلاعات کافی در مورد نوع مواد و میزان مقدار مورد نیاز آن ها بدست آورد، چرا که همان طور که مشخص است تخریب ساختمان با روش انفجار، عملیاتی بسیار حساس و مهم می باشد. در صورتی که در اطراف سازه مورد هدف، سازه های دیگری نیز قرار داشته باشد، میزان این اهمیت چندین برابر خواهد شد. هر گونه اشتباه در عملیات تخریب می تواند آسیب های جانی و مالی برای سازه های دیگر در پی داشته باشد.
در مثالی کوچک تر می توان کودکی را تصور کرد که پس از ساخت لگوی خود، تصمیم به خراب کردن آن می گیرد. تخریب ساختمان نیز مثالی بزرگ تر بوده و این فرایند مهیج که از علاقه انسان به ساخت و ساز نشات می گیرد، از کودکی به همراه انسان ها است.
به طور کلی در فرایند تخریب ساختمان از روش های از پیش برنامه ریزی شده استفاده شده و میزان جرم سازه، نوع مصالح، شرایط آب و هوایی و همچنین علم فیزیک توسط متخصصان ماهر کنترل و اجرا می شود. امروزه علم مهندسی تخریب به جهت اهمیت آن روز به روز در حال پیشرفت و گسترش است و دانشجویان علاقه مند به این رشته می توانند مهارت و تجارب کافی و بسیار خوبی در آن بدست آورند.
دانش و علم تخریب انواع سازه های ساختمانی
جهت تخریب انواع سازه های ساختمانی می بایست یک برنامه ریزی کامل و از پیش تعیین شده داشته و تجهیزات و مواد مورد نیاز را بررسی و تهیه کرد. تمامی بررسی های مورد نیاز می بایست انجام شود. هر ساختمان با توجه به ویژگی های خود نیازمند بررسی های مجزا و مخصوص بوده و باید به خوبی فرایند تخریب آن ها را تجزیه و تحلیل نمود. پس از آن می توان فاز یک کار را آغاز نمود.
از جمله مواردی که توسط متخصصان و مهندسان تخریب ساختمان آنالیز و بررسی می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوع مصالح ساختمانی
- روش ساخت ساختمان
- شرایط محیطی
- شرایط زهشکی و ترافیکی
- موقعیت ساختمان های مجاور
پس از بررسی موارد مورد نیاز جهت انتخاب چگونگی و نحوه تخریب ساختمان، می بایست مواد خطرناک از ساختمان خارج شده تا احتمال آسیب به محیط زیست در صورت تخریب سازه صفر شود. از جمله این مواد خطرناک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مواد معدنی چون آزبست
- مواد رادیواکتیو
- مواد قابل اشتعال
- مواد نفتی
- و …
پس از انجام کلیه این فرایند اقدام نهایی جهت تخریب ساختمان صورت می گیرد. از جمله مهم ترین نکاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد، حفظ و رعایت ایمنی و اطمینان از امنیت کلیه روند انجام کار است.
فرایند تخریب ساختمان
تخریب ساختمان از جمله اصلی ترین مراحل کار می باشد. مرحله انفجار را می توان جذاب ترین و مهیج ترین قسمت کار مهندسان دانست اما به طور کلی تنها برای یک درصد پروژه های تخریب از این روش استفاده می شود.
با کمک انفجار می توان تمامی ساختمان را از قسمت داخلی از بین برد. در این روش با از دست رفتن ظرفیت باربری قسمت های بالایی و اضافه شدن میزان فشار به طبقات پایینی، سازه به طور کامل تخریب می شود.
مراحل تخریب سازه توسط متخصصان و مهندسان تخریب
- آماده سازی های لازم و در نظر داشتن اقدامات احتیاطی
- مطالعه کامل نقشه سازه
- تخمین زمان مناسب عملیات
- ضعیف کردن ستون ها و سایر المان های سازه تا حد ممکن
- قرار گیری مواد منفجره در قسمت های مناسب
روش های رایج تخریب سازه های ساختمانی کوچک
امکان تخریب انواع سازه های ساختمانی همچون خانه های ویلایی و دفاتر با استفاده از بیل مکانیکی وجود دارد. از ماشین آلات تخریب مختلفی نیز می توان جهت تخریب ساختمان های که دارای بتن و فولاد با ارتفاع زیاد هستند، استفاده کرد.
استفاده از ماشین آلات و تجهیزات رایج جهت تخریب ساختمان ها، روشی مطمئن تر و تمیز تر نسبت به روش انفجار می باشد. در این روش گرد و غبار و سر و صدای کمتری ایجاد شده و میزان احتمال خطرات به مراتب کمتر است. از همین رو اغلب مهندسان و متخصصان از این روش جهت تخریب سازه ها استفاده می کنند.
از جمله دیگر روش های تخریب می توان به توپ تخریب اشاره کرد. در این روش توپی از جنس فولاد و با وزن حدود ۵۴۵۰ کیلوگرم، بر روی جرثقیل معلق قرار می گیرد. این توپ می تواند در هر رفت و آمد خود قسمت های بزرگی از ساختمان را نابود کند.
روش تخریب انتخابی از جمله روش های سازگار با محیط زیست است. در این روش قسمت های از سازه حفظ شده و بخش هایی از آن به صورت انتخابی تخریب و نابود می شوند.
بدون دیدگاه